Hơn 20 vạn xe điện Trung Quốc đang ồ ạt đổ bộ vào Brazil nhờ chính sách thuế ưu đãi tạm thời. Điều này không chỉ gây sức ép lên ngành sản xuất trong nước mà còn tạo ra lo ngại về việc làm và chuyển giao công nghệ. Xe điện Trung Quốc tràn vào Brazil đang khiến các hiệp hội ngành nghề và công đoàn kêu gọi chính phủ hành động trước khi thị trường bị lấn át
Xe điện Trung Quốc tràn vào Brazil và những hệ lụy với ngành sản xuất nội địa
Làn sóng xe điện Trung Quốc đang làm chao đảo thị trường ô tô Brazil. Có bốn hệ lụy chính mà ngành sản xuất nội địa đang phải đối mặt nếu không có điều chỉnh chính sách kịp thời.
Thị trường lý tưởng cho xe giá rẻ Trung Quốc
Brazil hiện đang trở thành điểm đến hàng đầu trong chiến lược mở rộng toàn cầu của các hãng xe điện Trung Quốc. Chính sách thuế nhập khẩu ưu đãi tạm thời dành cho xe điện đã tạo điều kiện lý tưởng để các thương hiệu như BYD đẩy mạnh xuất khẩu. Tính từ đầu năm đến nay đã có bốn chuyến tàu chở khoảng hai mươi hai nghìn xe từ Trung Quốc cập cảng Brazil. Dự kiến trong năm tới lượng xe nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ tăng thêm gần bốn mươi phần trăm lên khoảng hai trăm nghìn xe. Đây là một con số rất đáng kể đối với bất kỳ thị trường ô tô nào.
Dưới góc nhìn của Fin5s, các doanh nghiệp Trung Quốc đang tận dụng tối đa chính sách thuế hiện hành để tăng tốc chiếm lĩnh thị phần trong khi các nhà sản xuất trong nước chưa kịp điều chỉnh
Nguy cơ bóp nghẹt sản xuất và việc làm nội địa
Làn sóng xe điện Trung Quốc tràn vào Brazil đang khiến ngành sản xuất trong nước rơi vào thế bị động. Mặc dù BYD và GWM đã từng công bố kế hoạch đầu tư nhà máy tại Brazil nhưng tiến độ thực hiện còn nhiều chậm trễ. Dự án của BYD tại Bahia đã bị trì hoãn do các vấn đề liên quan đến giấy phép lao động. Trong khi đó nhà máy của GWM tại São Paulo cũng mất hơn một năm để chuẩn bị.
Theo Fin5s nếu các dự án sản xuất nội địa không đi đúng lộ trình thì nguy cơ mất việc làm và suy giảm chuỗi cung ứng trong nước là hoàn toàn có thể xảy ra. Các công đoàn đang kêu gọi chính phủ tăng nhanh thuế nhập khẩu để tạo hàng rào bảo vệ ngành ô tô bản địa trước khi quá muộn
Ưu đãi thuế bị lạm dụng trong khi thiếu cam kết sản xuất thực chất
Từ năm hai nghìn mười lăm Brazil từng miễn thuế nhập khẩu xe điện để khuyến khích tiêu dùng. Tuy nhiên đến năm ngoái chính phủ đã áp dụng lại mức thuế mười phần trăm và đặt mục tiêu nâng dần lên ba mươi lăm phần trăm vào năm hai nghìn hai mươi sáu. Trong khoảng thời gian chuyển tiếp này các hãng xe Trung Quốc đang đẩy mạnh xuất khẩu nhằm tận dụng tối đa hạn ngạch miễn thuế có thời hạn.
Điều đáng lo ngại là trong khi được hưởng lợi từ chính sách thuế các doanh nghiệp Trung Quốc vẫn chưa cho thấy cam kết rõ ràng trong việc ký hợp đồng với nhà cung ứng địa phương hay chuyển giao công nghệ. Nếu phần lớn linh kiện vẫn đến từ nước ngoài thì ngay cả khi có nhà máy lắp ráp tại Brazil cũng không giúp tạo ra giá trị nội địa thực chất
Cản trở khả năng phát triển chuỗi cung ứng dài hạn tại Brazil
Brazil được đánh giá là quốc gia có tiềm năng lớn trong ngành xe điện nhờ nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú như lithium. Tuy nhiên hiện tại nước này vẫn thiếu nền tảng công nghiệp phụ trợ như sản xuất pin và linh kiện quan trọng. Nếu xe điện giá rẻ tiếp tục tràn vào thị trường với quy mô lớn sẽ khiến các doanh nghiệp nội địa không còn động lực đầu tư vào sản xuất. Việc phụ thuộc vào sản phẩm nhập khẩu trong thời gian dài sẽ khiến Brazil đánh mất cơ hội xây dựng chuỗi giá trị toàn diện trong lĩnh vực xe điện.
Ông Ricardo Bastos người đứng đầu hiệp hội xe điện Brazil cũng cho rằng nếu các hãng chỉ lắp ráp đơn thuần mà không phát triển công nghiệp hỗ trợ thì ngành xe điện Brazil sẽ rơi vào tình trạng bị động và mất năng lực cạnh tranh trong khu vực
Kết luận
Theo Fin5s việc xe điện Trung Quốc tràn vào Brazil phản ánh chiến lược thâm nhập thị trường toàn cầu đầy tính toán của các nhà sản xuất Trung Quốc. Tuy nhiên dưới góc nhìn của Fin5s nếu không có biện pháp điều tiết phù hợp Brazil sẽ đánh mất cơ hội xây dựng ngành công nghiệp xe điện tự chủ.
Các ưu đãi thuế quan cần đi kèm với cam kết sản xuất và chuyển giao công nghệ để đảm bảo lợi ích dài hạn cho nền kinh tế. Xe điện Trung Quốc tràn vào Brazil là bài học cho các thị trường mới nổi khác trong việc cân bằng giữa thu hút đầu tư và bảo vệ sản xuất nội địa
Hãy theo dõi Fin5s để biết thêm chi tiết.
