Trump cấm người Trung Quốc mua đất nông nghiệp Mỹ, đồng thời yêu cầu tăng giám sát và truy hồi các thương vụ đã hoàn tất. Theo Fin5s đây là bước đi chưa từng có tiền lệ trong quan hệ đầu tư song phương, có thể gây ra căng thẳng chính trị và thương mại kéo dài giữa hai siêu cường.
Mỹ mạnh tay với sở hữu đất nông nghiệp nước ngoài
Chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã chính thức đưa ra kế hoạch hạn chế quyền sở hữu đất nông nghiệp của người nước ngoài, đặc biệt là công dân Trung Quốc. Đây là một trong những động thái cứng rắn nhất trong lĩnh vực đầu tư bất động sản nông nghiệp của Mỹ trong nhiều năm qua. Lý do được đưa ra là lo ngại những rủi ro tiềm ẩn đối với an ninh quốc gia, đặc biệt khi một số giao dịch bất động sản có liên quan đến các khu vực nhạy cảm như gần căn cứ quân sự, trạm radar và hệ thống viễn thông chiến lược.
Kế hoạch hành động được Bộ Nông nghiệp Mỹ công bố bao gồm bảy điểm cụ thể, trong đó có tăng cường minh bạch dữ liệu, yêu cầu báo cáo sở hữu chi tiết hơn, áp dụng chế tài cao hơn với hành vi vi phạm, và hỗ trợ các tiểu bang trong việc thực thi lệnh cấm sở hữu đất với công dân nước ngoài.
Theo thống kê đến cuối năm 2023, người nước ngoài đang sở hữu khoảng 18 triệu hecta đất nông nghiệp và đất rừng tại Mỹ, chiếm gần 3,5 phần trăm tổng diện tích đất nông nghiệp quốc gia. Dẫn đầu là nhà đầu tư đến từ Canada, tiếp theo là Hà Lan, Đức và Trung Quốc với khoảng hơn 100.000 hecta.
Điều đáng chú ý là không chỉ các thương vụ trong tương lai bị hạn chế, mà chính quyền còn để ngỏ khả năng “xem xét lại” các thương vụ quá khứ. Bộ trưởng Nông nghiệp Tom Vilsack cho biết việc rà soát các giao dịch đã hoàn tất là cần thiết, nhất là với các trường hợp được cho là có yếu tố lẩn tránh pháp luật hoặc dùng tên công ty trung gian để che giấu chủ sở hữu thực sự.
Theo Fin5s, nếu điều này được thực hiện, đây sẽ là thay đổi mang tính lịch sử trong chính sách đầu tư bất động sản tại Mỹ, đặc biệt là về khía cạnh pháp lý và quyền sở hữu tài sản tư nhân.
Không chỉ chính quyền liên bang, nhiều tiểu bang cũng đã chủ động đưa ra quy định riêng. Tính đến nay đã có ít nhất 26 tiểu bang áp dụng hạn chế sở hữu đất nông nghiệp cho người nước ngoài, trong đó có những bang lớn về sản xuất nông nghiệp như Texas, Florida và Iowa.
Mỗi bang có quy định khác nhau, từ yêu cầu công bố chủ sở hữu thực, cho đến cấm tuyệt đối đầu tư của công dân các nước nằm trong danh sách rủi ro. Dưới góc nhìn của Fin5s xu hướng này phản ánh sự thay đổi trong cách Mỹ nhìn nhận đất nông nghiệp, không chỉ là tài sản kinh tế mà còn là yếu tố liên quan trực tiếp đến an ninh lương thực và chủ quyền lãnh thổ
Trung Quốc phản ứng trước lệnh cấm đất nông nghiệp của Mỹ
Ngay sau khi chính quyền Mỹ công bố kế hoạch cấm sở hữu đất nông nghiệp đối với công dân Trung Quốc, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã có phản ứng chính thức trong cuộc họp báo thường kỳ. Người phát ngôn Mao Ninh gọi động thái này là sự chính trị hóa lĩnh vực kinh tế và thương mại, đồng thời cáo buộc Mỹ vi phạm nguyên tắc thị trường tự do.
Theo bà, việc sử dụng lý do an ninh quốc gia một cách chung chung để hạn chế đầu tư là biểu hiện rõ của chủ nghĩa bảo hộ, có thể gây phương hại đến lòng tin và sự ổn định trong quan hệ kinh tế song phương.
Phía Trung Quốc cũng đưa ra cảnh báo rằng nếu Mỹ tiếp tục mở rộng danh sách các ngành và lĩnh vực bị hạn chế đầu tư, Bắc Kinh sẽ xem xét các biện pháp đáp trả tương xứng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân và doanh nghiệp Trung Quốc ở nước ngoài.
Theo Fin5s, phản ứng này không chỉ là về mặt chính trị, mà còn cho thấy Trung Quốc đang lo ngại rằng các chính sách kiểu “đánh phủ đầu” như vậy sẽ trở thành tiền lệ cho các quốc gia khác, dẫn đến một xu hướng toàn cầu siết chặt vốn đầu tư xuyên biên giới có yếu tố Trung Quốc
Tại Mỹ, chính sách này đang gây tranh luận trong giới chính trị và học thuật. Một bộ phận lớn các nhà lập pháp bảo thủ ủng hộ mạnh mẽ kế hoạch này, cho rằng việc để người nước ngoài sở hữu đất canh tác gần căn cứ quân sự hoặc các tuyến hạ tầng quan trọng có thể tạo ra lỗ hổng về an ninh.
Tuy nhiên, các chuyên gia về đầu tư và kinh tế cảnh báo rằng nếu không có quy trình phân loại rõ ràng giữa đầu tư hợp pháp và rủi ro an ninh thực sự, chính sách này có thể dẫn đến hậu quả không mong muốn như làm giảm dòng vốn FDI, mất niềm tin của nhà đầu tư quốc tế, và làm tăng chi phí tín dụng đối với các dự án bất động sản nông nghiệp
Theo Fin5s điều quan trọng là sự cân bằng. Mỹ cần xác định rõ ranh giới giữa kiểm soát rủi ro và bảo vệ môi trường đầu tư lành mạnh. Việc dùng công cụ pháp lý để ngăn chặn các rủi ro tiềm ẩn là cần thiết, nhưng nếu thiếu sự minh bạch và tiêu chí cụ thể, rất dễ dẫn đến cảm giác phân biệt đối xử và gây tác dụng ngược.
Trong thời đại toàn cầu hóa, quyền sở hữu tài sản không chỉ đơn thuần là vấn đề kinh tế, mà còn là tín hiệu về thái độ của một quốc gia đối với luật pháp, quyền tài sản và tự do đầu tư quốc tế
Kết luận
Trump cấm người Trung Quốc mua đất nông nghiệp Mỹ là một bước ngoặt trong chính sách an ninh kinh tế. Theo Fin5s đây không chỉ là biện pháp bảo vệ tài nguyên nội địa, mà còn là chỉ dấu cho thấy Mỹ đang tái cấu trúc toàn bộ hệ thống đầu tư nước ngoài trên lãnh thổ.
Trong bối cảnh căng thẳng Mỹ – Trung vẫn tiếp diễn, động thái này nhiều khả năng sẽ tiếp tục gây ra phản ứng mạnh từ Bắc Kinh và các nước có dòng vốn lớn tại Mỹ. Nhà đầu tư quốc tế cần theo dõi sát các diễn biến pháp lý tiếp theo để kịp thời điều chỉnh chiến lược sở hữu và phân bổ tài sản.
Hãy theo dõi Fin5s để biết thêm nhiều thông tin hơn nhé !!
