Tân Tổng thống Donald Trump chưa thực hiện việc áp thuế ngay lập tức đối với hàng nhập khẩu, nhưng đã ký ban hành một sắc lệnh hành pháp yêu cầu các cơ quan liên bang tiến hành rà soát và nghiên cứu nhiều vấn đề liên quan đến thương mại.
Theo phân tích từ New York Times, Tổng thống Mỹ Donald Trump đang để ngỏ nhiều phương án liên quan đến thương mại, bao gồm khả năng áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia như Trung Quốc, Canada, và Mexico.
Mặc dù không áp thuế ngay lập tức vào ngày nhậm chức 20/1, ông Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp yêu cầu các cơ quan liên bang nghiên cứu và rà soát nhiều vấn đề liên quan đến thương mại. Kết quả từ những cuộc rà soát này có thể dẫn đến việc áp thuế đối với hàng hóa từ Trung Quốc, Canada, Mexico và các nước khác trong thời gian tới.
Động thái này cho thấy ông Trump đang chọn một cách tiếp cận thận trọng hơn trong việc thực hiện các cam kết tranh cử về thay đổi chính sách thương mại. Điều này cũng giúp tránh được nguy cơ bùng phát các cuộc chiến thương mại ngay lập tức, khi nhiều quốc gia đã tuyên bố sẵn sàng đáp trả nếu Mỹ áp thuế.
Sắc lệnh của ông Trump tập trung vào nhiều chủ đề như thâm hụt thương mại và các thỏa thuận mà Mỹ đã ký kết với các nước láng giềng. Kết quả của các cuộc điều tra có thể trở thành nền tảng để chính quyền áp dụng các biện pháp thuế quan mới, làm gia tăng nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu và kích hoạt các xung đột thương mại.
Một nội dung đáng chú ý khác trong sắc lệnh là yêu cầu rà soát hành vi thương mại và tiền tệ bất bình đẳng của các quốc gia, xem xét việc tuân thủ các thỏa thuận thương mại như Hiệp định Thương mại Mỹ-Trung giai đoạn 1 và Hiệp định USMCA. Ngoài ra, sắc lệnh cũng đề xuất nghiên cứu khả năng thành lập cơ quan “Sở Thuế Nước ngoài” (ERS) để quản lý thuế xuất nhập khẩu.
Tổng thống Trump cũng yêu cầu xem xét lại một số điều luật thuế hiện hành liên quan đến an ninh quốc gia và các quy định miễn thuế đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị thấp, vốn được coi là “kẽ hở” để hàng hóa Trung Quốc né tránh các biện pháp trừng phạt thuế.
Mặc dù tạm thời chưa triển khai ngay các biện pháp thuế quan mạnh tay, ông Trump và các cố vấn của mình vẫn kiên định với quan điểm sử dụng thuế như một công cụ chiến lược. Trong nhiệm kỳ đầu, ông Trump đã áp dụng nhiều biện pháp thuế quan mạnh mẽ nhằm hỗ trợ các nhà máy và ngành công nghiệp trong nước. Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cảnh báo rằng chính sách này có thể làm tăng giá hàng hóa và kích động các biện pháp trả đũa từ nước ngoài, ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu của Mỹ.
Sắc lệnh mới của ông Trump đã khiến nhiều quốc gia lo ngại. Canada, Mexico, châu Âu và một số nước khác đã sẵn sàng lên kế hoạch đáp trả nếu Mỹ áp thuế. Ví dụ, Canada có thể áp thuế đối với các mặt hàng đặc trưng của Mỹ như nước cam từ Florida, rượu whisky từ Tennessee, hay bơ từ Kentucky.
Trong nhiệm kỳ đầu, ông Trump đã gây xáo trộn thị trường toàn cầu khi tăng thuế nhập khẩu với nhiều sản phẩm, từ máy giặt, pin mặt trời đến kim loại và hàng tiêu dùng từ Trung Quốc. Các chuyên gia nhận định rằng, dù những biện pháp này có thể bảo vệ một số ngành công nghiệp nội địa, chúng cũng đồng thời tạo gánh nặng cho doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ, vốn phụ thuộc nhiều vào hàng nhập khẩu.
