Theo S&P Global, ngành sản xuất Việt Nam tiếp tục đối mặt với khó khăn trong tháng 2 khi nhu cầu thị trường suy yếu, kéo theo sự sụt giảm của đơn đặt hàng mới và sản lượng. Hệ quả là nhiều doanh nghiệp buộc phải cắt giảm việc làm để thích ứng với tình hình.
Theo dữ liệu mới nhất, Chỉ số Nhà Quản trị Mua hàng (PMI) ngành sản xuất tại Việt Nam trong tháng 2 đã nhích lên mức 49,2 điểm so với 48,9 điểm của tháng trước. Tuy nhiên, đây vẫn là tháng thứ ba liên tiếp chỉ số này nằm dưới ngưỡng 50 điểm, cho thấy điều kiện kinh doanh vẫn chưa phục hồi hoàn toàn.
Báo cáo từ S&P Global cho thấy mức PMI này phản ánh sự suy giảm nhẹ trong môi trường kinh doanh của ngành sản xuất. Một trong những nguyên nhân chính là số lượng đơn đặt hàng mới tiếp tục đi xuống do nhu cầu yếu từ cả thị trường nội địa lẫn quốc tế. Trong đó, số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu đã sụt giảm tháng thứ tư trong vòng bốn tháng qua.
Tương tự xu hướng đơn đặt hàng mới, sản lượng sản xuất cũng suy giảm trong tháng thứ hai liên tiếp. Việc thiếu các đơn hàng mới khiến một số doanh nghiệp trì hoãn tuyển dụng hoặc thay thế lao động nghỉ việc, dẫn đến số lượng việc làm trong ngành giảm tháng thứ năm liên tiếp. Tuy nhiên, tốc độ giảm lần này đã chậm lại so với tháng 1.
Mặc dù lực lượng lao động sụt giảm, dữ liệu khảo sát cho thấy công suất sản xuất vẫn chưa được khai thác hết do lượng đơn đặt hàng thấp. Khối lượng công việc chưa hoàn thành giảm mạnh, ghi nhận mức giảm sâu nhất trong 16 tháng qua.
Ngược lại với xu hướng giảm chung, hoạt động mua hàng trong tháng 2 đã có sự gia tăng nhẹ. Một số doanh nghiệp đẩy mạnh việc mua nguyên vật liệu đầu vào, cho thấy sự kỳ vọng vào sự phục hồi sản lượng trong thời gian tới.
Trên thực tế, niềm tin kinh doanh trong ngành đã tăng tháng thứ hai liên tiếp, đạt mức cao nhất kể từ tháng 6/2024. Các doanh nghiệp kỳ vọng rằng điều kiện kinh tế ổn định sẽ giúp thúc đẩy số lượng đơn đặt hàng mới và hỗ trợ tăng trưởng sản lượng trong tương lai.
Theo ông Andrew Harker, Giám đốc Kinh tế tại S&P Global Market Intelligence, các doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam tiếp tục đối mặt với tình trạng nhu cầu yếu trong tháng 2. Điều này khiến ngành sản xuất gặp nhiều khó khăn trong việc lấy lại đà tăng trưởng trong năm 2025.
Tuy nhiên, một điểm tích cực là niềm tin vào triển vọng sản lượng đang được cải thiện, dù phần lớn vẫn dựa trên hy vọng rằng các điều kiện kinh tế sẽ ổn định hơn trong thời gian tới.
Bên cạnh vấn đề nhu cầu yếu, một yếu tố khác thúc đẩy hoạt động mua hàng trong tháng 2 là lo ngại về tình trạng thiếu hụt nguyên vật liệu và sự chậm trễ trong chuỗi cung ứng.
Khảo sát của S&P Global cho thấy thời gian giao hàng từ nhà cung cấp tiếp tục kéo dài, duy trì xu hướng suy giảm hiệu suất vận chuyển kể từ tháng 9/2024. Các nguyên nhân chính bao gồm tình trạng khan hiếm hàng hóa và tốc độ vận tải chậm.
Sự chậm trễ trong giao hàng, kết hợp với việc sử dụng nguyên vật liệu sẵn có để duy trì sản xuất, khiến tồn kho hàng mua tiếp tục giảm dù hoạt động mua hàng tăng nhẹ. Đồng thời, lượng hàng thành phẩm tồn kho cũng giảm do sản lượng suy giảm và các doanh nghiệp chủ động cắt giảm hàng tồn trong bối cảnh đơn đặt hàng mới chưa phục hồi.
Ngoài vấn đề vận chuyển, các doanh nghiệp cũng báo cáo tình trạng chi phí vận tải gia tăng. Giá nguyên vật liệu đầu vào tăng khiến chi phí sản xuất trong tháng 2 tăng trở lại. Tuy nhiên, so với mức tăng liên tục trong 19 tháng trước đó, tốc độ tăng chi phí trong tháng 2 đã có phần chậm lại.
Dù chi phí sản xuất tăng, các doanh nghiệp vẫn phải giảm giá bán để kích cầu. Đây là tháng thứ hai liên tiếp giá bán hàng giảm, với tốc độ giảm nhanh hơn so với tháng 1 do nhu cầu thị trường vẫn còn yếu.
Theo đánh giá của S&P Global, các vấn đề về vận tải là trở ngại lớn đối với ngành sản xuất trong tháng 2, khi nhiều doanh nghiệp phản ánh tình trạng vận chuyển chậm, thiếu nguồn cung hàng hóa và chi phí logistics gia tăng. Các doanh nghiệp kỳ vọng rằng những áp lực từ phía nguồn cung sẽ sớm được giải quyết, đồng thời nhu cầu thị trường có thể cải thiện trong những tháng tới để hỗ trợ sự phục hồi của ngành.
