Hàng Trung Quốc bao trọn thuế đang trở thành chiến thuật phổ biến trong xuất khẩu sang Mỹ. Thông qua hình thức giao hàng DDP (Delivered Duty Paid), doanh nghiệp Trung Quốc chịu mọi chi phí thuế, giúp hàng hóa giữ giá rẻ bất thường tại Mỹ. Chiêu lách luật này không chỉ gây thất thu cho ngân sách liên bang mà còn khiến các doanh nghiệp tuân thủ pháp luật trong nước rơi vào thế cạnh tranh bất công.
Hàng Trung Quốc bao trọn thuế được xem là hình thức DDP gây tranh cãi
Khi đối mặt với thuế quan cao từ Mỹ, các doanh nghiệp Trung Quốc đã triển khai chiến lược giao hàng DDP (Delivered Duty Paid), trong đó người bán chịu hoàn toàn chi phí, thuế và trách nhiệm pháp lý khi nhập khẩu hàng vào Mỹ. Chiêu thức “hàng Trung Quốc bao trọn thuế” này xuất hiện dày đặc trên các nền tảng như Xiaohongshu với các khẩu hiệu hấp dẫn như “giao tận nơi, không phát sinh chi phí”, “bao thuế 2 lần”.
Ash Monga là CEO Imex Sourcing Services (Quảng Châu) cho biết: “Đây là bí mật công khai trong ngành. Mở một công ty vỏ chỉ mất vài trăm USD và vài giờ xử lý giấy tờ.”
Các chiêu lách luật đi kèm hàng Trung Quốc bao trọn thuế
Không chỉ dừng lại ở DDP, các nhà xuất khẩu còn khai thấp giá trị đơn hàng, thay mã HS để được xếp vào nhóm thuế thấp hoặc sử dụng công ty vỏ (shell company) để đứng tên nhập khẩu.
Theo luật sư David Forgue (hãng Barnes, Richardson & Colburn Chicago), các doanh nghiệp này thường “biến mất” sau khi bị yêu cầu nộp thuế, khiến cơ quan chức năng Mỹ gần như bất lực trong việc truy thu.
Doanh nghiệp Mỹ là nạn nhân hay đồng phạm trong hình thức này?
Nhiều doanh nghiệp Mỹ hiện chủ động yêu cầu đối tác Trung Quốc sử dụng hình thức DDP để tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, điều này tiềm ẩn rủi ro pháp lý rất lớn. Dù không trực tiếp đứng tên trên hồ sơ nhập khẩu, doanh nghiệp Mỹ vẫn có thể bị coi là đồng phạm nếu có dấu hiệu tiếp tay hoặc biết trước hành vi gian lận.
Luật sư Dan Harris (hãng luật Harris Sliwoski – Seattle) cảnh báo rằng: “90% doanh nhân Mỹ nghĩ rằng nếu họ không đứng tên nhập khẩu, thì sẽ không sao. Đó là sai lầm lớn.” Thực tế đã có nhiều trường hợp doanh nghiệp Mỹ bị yêu cầu truy thu thuế, tịch thu hàng hóa, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự do liên quan đến các công ty vỏ trốn thuế.
Thiệt hại kinh tế và cạnh tranh không công bằng
Theo Goldman Sachs, Mỹ thất thu từ 110–130 tỷ USD trong năm 2023 do hành vi trốn thuế nhập khẩu. Trong đó khoảng 80 tỷ USD đến từ khai gian giá trị và mã hàng, phần còn lại do thay đổi xuất xứ hàng hóa.
Tổng thu thuế nhập khẩu năm 2023 chỉ đạt 92,3 tỷ USD, thấp hơn toàn bộ thiệt hại. Điều này tạo ra môi trường cạnh tranh méo mó, khiến các doanh nghiệp tuân thủ pháp luật bị thiệt thòi nặng nề.
Bà Cze-Chao Tam là CEO Trinity International (California) cho biết: “Chúng tôi buộc phải tăng giá vì thuế nhập khẩu tăng 55%, nhưng đối thủ lách luật vẫn giữ giá thấp hơn.”
Hệ thống hải quan Mỹ trước làn sóng hàng Trung Quốc bao trọn thuế
Khối lượng hàng hóa từ Trung Quốc khiến hệ thống hải quan Mỹ quá tải. Tháng 4 vừa qua, hệ thống nhập mã thuế bị tê liệt trong 10 giờ, khiến nhiều lô hàng không thể áp mã thuế đúng thời điểm.
Ngoài ra, thiếu nhân lực và công nghệ kiểm tra tiên tiến khiến việc phát hiện gian lận ngày càng khó khăn. Các công ty gian lận nắm rõ cơ chế hoạt động của hệ thống và liên tục tìm ra kẽ hở mới để khai thác.
Chính phủ Mỹ siết chặt kiểm soát hàng
Trước thực trạng đáng báo động, Bộ Tư pháp Mỹ tuyên bố sẽ tập trung điều tra và khởi tố các hành vi gian lận thương mại và thuế nhập khẩu. Các cơ quan chức năng đang tăng cường phối hợp giữa Hải quan, FBI và IRS để xây dựng hệ thống kiểm tra, truy vết và xử lý hiệu quả hơn.
Ngoài ra, Quốc hội Mỹ cũng đang xem xét ban hành luật mới nhằm siết chặt hoạt động thành lập công ty vỏ, nâng mức bảo lãnh hải quan và tăng hình phạt đối với hành vi gian lận thương mại xuyên quốc gia.
Kết luận
Chiêu thức “bao trọn thuế” đang tạo ra một lỗ hổng lớn trong hệ thống kiểm soát thương mại của Mỹ. Việc các doanh nghiệp Trung Quốc lách luật một cách tinh vi, cộng với sự tiếp tay từ một bộ phận doanh nghiệp Mỹ, đã khiến chính phủ Mỹ đối mặt với bài toán thất thu thuế nghiêm trọng và thị trường cạnh tranh không công bằng.
Trong bối cảnh đó, siết chặt quy định, tăng cường giám sát và nâng cao nhận thức pháp lý của doanh nghiệp là những giải pháp cấp thiết để bảo vệ lợi ích kinh tế và an ninh tài chính quốc gia.
