Trung Quốc nhập LNG từ Nga liên tiếp ba chuyến tàu trong hai tuần đầu tháng 9, bất chấp lệnh trừng phạt từ Mỹ và châu Âu. Động thái này biến Bắc Kinh thành “phao cứu sinh” quan trọng giúp Moscow duy trì dự án Arctic LNG 2 và nguồn thu khí đốt khổng lồ. Theo Fin5s, đây không chỉ là thương vụ năng lượng thông thường mà còn là nước cờ địa chính trị, khẳng định vị thế và chiến lược dài hạn của Trung Quốc trên thị trường năng lượng toàn cầu.
Ba chuyến hàng LNG phá thế cô lập của Nga
Theo dữ liệu từ LSEG và Kpler được Reuters dẫn lại, chỉ trong vòng hai tuần đầu tháng 9, Trung Quốc đã tiếp nhận liên tiếp ba chuyến tàu chở khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ dự án Arctic LNG 2 – một dự án trọng điểm của Nga từng bị phương Tây trừng phạt và đóng băng hơn một năm.
Ngày 10/9, tàu Zarya đã dỡ hơn 160.000 m³ LNG tại trạm Beihai, tỉnh Quảng Tây. Đây là chuyến thứ ba cập cảng Trung Quốc chỉ trong vòng nửa tháng, sau hai chuyến đầu tiên khởi đầu từ cuối tháng 8. Việc ba tàu liên tiếp cập bến cho thấy Bắc Kinh không chỉ “mở cửa” mà còn chủ động đặt cược vào nguồn cung từ Nga, bất chấp rủi ro từ các biện pháp trừng phạt thứ cấp.
Trước đó, dự án Arctic LNG 2 từng bị đình trệ suốt hơn một năm vì các biện pháp cấm vận khắt khe của Mỹ, EU và Anh. Phần lớn khách hàng quốc tế rút lui vì lo ngại nguy cơ bị vạ lây, khiến Nga gặp khó trong việc tìm đầu ra cho nguồn khí đốt khổng lồ gần 20 tỷ m³/năm. Sự xuất hiện dồn dập của ba chuyến hàng đến Trung Quốc đánh dấu bước ngoặt quan trọng, phá thế cô lập của Moscow trên thị trường năng lượng toàn cầu.
Động cơ chiến lược của Bắc Kinh
Đảm bảo an ninh năng lượng
Trung Quốc là quốc gia nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) lớn nhất thế giới, nhu cầu tăng mạnh để phục vụ sản xuất công nghiệp và chuyển dịch năng lượng sạch. Việc tiếp nhận ba chuyến tàu từ dự án Arctic LNG 2 trong vòng hai tuần giúp Bắc Kinh đa dạng hóa nguồn cung, giảm phụ thuộc vào các nhà xuất khẩu truyền thống như Qatar hay Australia. Theo Fin5s, động thái này còn cho phép Trung Quốc đàm phán mức giá ưu đãi hơn, nhất là khi Nga đang cần gấp các hợp đồng dài hạn để duy trì dòng tiền.
Gia tăng vị thế địa chính trị
Không chỉ mang tính kinh tế, quyết định của Trung Quốc còn gửi đi thông điệp chính trị rõ ràng. Bằng việc tiếp nhận LNG từ dự án đang bị phương Tây trừng phạt, Bắc Kinh khẳng định quyền tự chủ trong các quyết định thương mại và khả năng cân bằng giữa lợi ích năng lượng và sức ép ngoại giao. Đây cũng là bước đi giúp Trung Quốc củng cố mối quan hệ chiến lược với Nga, mở rộng ảnh hưởng tại châu Á và tăng đòn bẩy trong các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ và châu Âu.
Bước đệm cho chiến lược dài hạn
Theo Fin5s, việc nhanh chóng trở thành khách hàng lớn của Arctic LNG 2 có thể là nước cờ dài hạn. Khi phương Tây khép chặt cánh cửa với khí đốt Nga, Trung Quốc có cơ hội thiết lập hợp đồng cung ứng dài hạn với giá cạnh tranh, tạo lợi thế cả về chi phí lẫn an ninh năng lượng trong nhiều năm tới.
Rủi ro và thách thức tiềm ẩn
Nguy cơ trừng phạt thứ cấp
Mỹ và các đồng minh châu Âu có thể áp dụng biện pháp trừng phạt thứ cấp nhắm vào những tổ chức tài chính, hãng vận tải hoặc công ty bảo hiểm hỗ trợ giao dịch LNG từ Nga. Nếu kịch bản này xảy ra, các doanh nghiệp Trung Quốc liên quan có thể gặp khó khăn trong thanh toán quốc tế, đặc biệt là các giao dịch bằng USD. Theo Fin5s, đây là rủi ro lớn nhất mà Bắc Kinh phải tính đến, bởi chỉ một động thái siết chặt từ Washington cũng đủ khiến chi phí tài chính tăng cao và ảnh hưởng đến các dự án năng lượng khác.
Biến động giá và nhu cầu thị trường
Thị trường LNG toàn cầu vốn nổi tiếng với biến động mạnh do phụ thuộc vào nhu cầu thời tiết và sản xuất công nghiệp. Nếu giá khí đốt giảm sâu, các hợp đồng dài hạn có thể khiến Trung Quốc chịu thiệt về tài chính. Ngược lại, nếu giá tăng đột biến, chi phí nhập khẩu cũng đội lên, ảnh hưởng đến kế hoạch cân bằng năng lượng trong nước. Fin5s nhận định rằng dù Nga hiện cung cấp LNG với giá cạnh tranh, Trung Quốc vẫn phải chuẩn bị kịch bản phòng thủ để tránh rơi vào thế bị động.
Sức ép ngoại giao
Việc tăng cường nhập khẩu LNG từ Nga có thể khiến quan hệ giữa Trung Quốc và các đối tác phương Tây trở nên căng thẳng hơn. Các cuộc đàm phán thương mại, công nghệ hay đầu tư có nguy cơ bị ảnh hưởng khi Bắc Kinh ngày càng gắn chặt lợi ích năng lượng với Moscow. Đây là yếu tố không thể xem nhẹ trong bối cảnh Trung Quốc vẫn cần duy trì xuất khẩu sang thị trường Mỹ và châu Âu.
Tác động với Nga và thị trường toàn cầu
Lợi ích sống còn cho Nga
Đối với Moscow, ba chuyến hàng LNG chỉ trong vòng hai tuần là dòng tiền cứu nguy sau hơn một năm bị phương Tây cô lập. Dự án Arctic LNG 2 có công suất gần 20 tỷ m³ mỗi năm từng bị đình trệ vì thiếu khách hàng quốc tế và thiết bị công nghệ. Việc Trung Quốc nhanh chóng trở thành khách hàng thường xuyên giúp Nga duy trì hoạt động khai thác, giảm áp lực tài chính và tiếp tục tài trợ cho các chương trình kinh tế trong nước. Theo Fin5s, đây chính là minh chứng cho khả năng Nga tìm được kênh xuất khẩu mới bất chấp các biện pháp cấm vận khắt khe.
Tái định hình thị trường LNG toàn cầu
Trung Quốc nhập LNG từ Nga đồng nghĩa với việc trung tâm giao dịch năng lượng toàn cầu đang dịch chuyển sang châu Á. Châu Âu, vốn từng là khách hàng lớn nhất của khí đốt Nga, nay phải tìm nguồn thay thế từ Mỹ, Qatar và Na Uy, làm thay đổi cấu trúc giá và luồng vận chuyển trên toàn cầu. Hệ quả là thị trường LNG sẽ cạnh tranh khốc liệt hơn, với các hợp đồng dài hạn được ký kết nhanh để đảm bảo nguồn cung ổn định.
Cân bằng mới trong quan hệ quốc tế
Theo Fin5s, động thái của Bắc Kinh còn tạo ra một thế cân bằng mới giữa các cường quốc. Nga có đầu ra mới cho khí đốt, Trung Quốc có nguồn cung giá rẻ, trong khi Mỹ và châu Âu phải điều chỉnh chiến lược năng lượng cũng như chính sách ngoại giao. Điều này có thể mở ra một giai đoạn đàm phán phức tạp, nơi năng lượng trở thành quân bài quan trọng trong mọi cuộc thương lượng.
Góc nhìn tài chính từ Fin5s
Theo Fin5s, việc Trung Quốc liên tục tiếp nhận LNG từ dự án Arctic LNG 2 của Nga không chỉ đơn thuần là một thương vụ mua bán năng lượng mà còn mang đặc điểm của một quyết định đầu tư tự doanh ở cấp quốc gia. Trung Quốc đang chủ động dùng nguồn vốn và vị thế chính trị của mình để đặt cược vào một thị trường bị phương Tây cô lập, giống như cách các quỹ đầu tư lớn triển khai chiến lược proprietary trading nhằm tìm kiếm lợi nhuận vượt trội.
Lợi thế đàm phán giá
Nga hiện cần gấp các hợp đồng dài hạn để bù đắp khoản doanh thu đã mất từ châu Âu. Trong thế “cần bán”, Moscow buộc phải đưa ra mức giá cạnh tranh hơn. Đây chính là lợi thế đàm phán của Bắc Kinh, cho phép Trung Quốc ký kết các hợp đồng dài hạn với chi phí thấp hơn so với nguồn cung từ Qatar hay Mỹ.
Cơ hội và bài toán rủi ro
Tuy có nhiều cơ hội về giá và an ninh năng lượng, Fin5s cảnh báo rằng Bắc Kinh vẫn phải quản trị rủi ro tài chính và chính trị. Các biện pháp trừng phạt thứ cấp của Mỹ có thể làm gián đoạn thanh toán quốc tế, khiến các ngân hàng và doanh nghiệp Trung Quốc gặp khó. Ngoài ra, nếu giá LNG toàn cầu biến động mạnh hoặc nhu cầu giảm, các hợp đồng dài hạn có thể trở thành gánh nặng chi phí.
Bước đi dài hạn trong chiến lược năng lượng
Dưới góc nhìn của Fin5s, việc sớm trở thành khách hàng lớn của Arctic LNG 2 không chỉ là thương vụ ngắn hạn mà còn là bước đi chiến lược giúp Trung Quốc củng cố vị thế trung tâm nhập khẩu LNG hàng đầu thế giới. Khi thị trường toàn cầu đang tái cấu trúc, nguồn cung từ Nga sẽ giúp Bắc Kinh duy trì lợi thế cạnh tranh cả về giá lẫn ổn định nguồn cung trong nhiều năm tới.
Kết luận
Ba chuyến tàu LNG từ dự án Arctic LNG 2 chỉ trong vòng hai tuần đã đưa Trung Quốc trở thành “phao cứu sinh” quan trọng cho Nga trong bối cảnh phương Tây vẫn siết chặt các biện pháp trừng phạt. Động thái này không chỉ giúp Moscow duy trì dòng tiền và hoạt động khai thác, mà còn đánh dấu sự dịch chuyển quyền lực trên thị trường năng lượng toàn cầu từ châu Âu sang châu Á.
Theo Fin5s, thương vụ LNG Nga – Trung thể hiện rõ bản chất của một quyết định đầu tư mang tính tự doanh ở cấp quốc gia: dùng nguồn lực của chính mình để đổi lấy lợi thế chiến lược và lợi nhuận dài hạn, chấp nhận những rủi ro tài chính và chính trị đi kèm. Nếu xu hướng nhập khẩu này tiếp diễn, thị trường LNG toàn cầu sẽ bước vào giai đoạn tái cấu trúc, nơi Trung Quốc không chỉ là khách hàng lớn mà còn trở thành trung tâm quyền lực mới trong chuỗi cung ứng năng lượng.
Hãy thường xuyên theo Fin5s để cập nhật thông tin hữu ích về tài chính và thị trường năng lượng quốc tế.
